گشتاورسنج یا ترکمتر چیست؟
گشتاور سنج یا ترکمتر برای اندازه گیری گشتاور سیستم‌های دوار یا گردنده نظیر موتور، گیربکس یا حتی درب بطری نوشابه و در کل مواردی که اندازه گیری نیروی وارد بر محور جسم دوار نیاز باشد مورد استفاده قرار میگیرد. برای مثال در صورتی که درب بطری نوشابه با گشتاور بیش از استاندارد بسته گردد، باز کردن به کمک دست مشکل و برای این منظور بایستی کارخانه‌های تولید نوشابه به ترک متر مجهز یا گشتاور مناسب برای پیچش درب بطری را تنظیم کنند.
نظیر دیگر دستگاه‌های اندازه گیری گشتاور سنج میتواند به صورت دستی و یک نشان دهنده و یا با خروجی باشد که به آن ترانسمیتر یا ترانسدیوسر گشتاور گفته می‌شود. به این نکته بایستی توجه کرد که گشتاورسنجی محور‌های دوار و در حال حرکت یا دینامیک از گشتاور سنجی نمونه‌های ثابت و استاتیک به مراتب مشکل‌تر است. البته به یمن تکنولوژی‌های جدید و استفاده از مدل‌های ریموت این اندازه گیری به راحتی انجام میگیرد.
گشتاور یا تورک (Turque) حاصلضرب برداری نیروی وارد بر یک جسم از نقطه اثر نیرو تا نقطه‌ای که جسم بر اثر همین نیرو شروع به دوران می‌کند. گشتاور نیرو و انرژی لازم برای گرداندن یک شی می‌باشد. گشتاور تولید شده به وسیله یک موتور توان کششی یا رانشی را برای گرداندن چرخ‌ها ایجاد می‌کند. مثلا زمانی که می‌خواهید با یک آچار پیچی را بچرخانید نیروی لازم برای گرداندن پیچ گشتاور نام دارد. در این حالت گشتاور با مقدار نیروی لازم ضربدر فاصله مرکز پیچ تا مکانی که نیرو به آچار اعمال می‌شود برابر است.
واحد‌های گشتاور عبارتند از: نیوتن بر متر و کیلوگرم بر سانتی متر و فوت بر پوند. معادله گشتاور T=R*N می‌باشد که T. گشتاور (TORQUE) و R. شعاع و N. نیروی اعمال شده، بنابر این هرگاه بخواهیم گشتاور را افزایش دهیم یا آچار بلندتری انتخاب می‌کنم یا نیروی اعمال شده به آنرا زیاد.
گشتاور با احساس کردن انحراف حقیقی محور به وجود آمده به وسیله یک نیروی پیچشی یا با پدیدار کردن آثار این انحراف اندازه گیری می‌شود. تحت گشتاور سطح یک محور دچار تراکم و کشش می‌شود. برای اندازه گیری گشتاور، معمولا عناصر استرین گیج به صورت جفت روی محور قرار گرفته اند. افزایش در طول را یک گیج اندازه میگیرد (در جهتی که سطح تحت کشش است) و کاهش طول را گیج دیگر در جهت دیگر اندازه میگیرد. حسگر‌های گشتاور اولیه، از ساختار‌های مکانیکی مطلوب با استرین گیج‌ها تشکیل شدند.
