توان و بازده در موتور دیزل
در هنگام بررسی و مقایسه دستگاه ها باید از پارامترهای ثابت و استانداردی استفاده کنیم. جهت بیان مشخصات فنی و قابلیت های موتورهای دیزل وهمچنین موتور دیزلی بکار گرفته شده در دستگاه دیزل ژنراتور پارامترهای استاندارد بین المللی تعریف و بکار گرفته می شود که آشنایی با این واحدهای اندازه گیری منجر به انتخاب صحیح و همچنین مشخص شدن کارایی دیزل در تولید کار می باشد.
در زیر ابتدا تعاریف بنیادین ومهم بیان شده و سپس تبدیل واحدها به یکدیگر بیان می گردد.
کار (WORK) :هرگاه بر جسمی نیرو واردکنیم و بر اثر نیروی وارد شده جسم جابجا شود، کارانجام شده است. کار = نیرو * جابجایی W=F.D . هنگامیکه احتراق درون محفظه سیلندر صورت می گیرد و بر اثرنیروی بوجود آمده ، پیستون داخل سیلندر حرکت می کند در حقیقت کار انجام شده است.
نیرو (FORCE ) : عامل ایجاد حرکت در اجسام می باشد.نیرو بر حسب نیوتن (N) ، کیلو نیوتن (KN) و کیلو گرم نیرو (Kgf) اندازه گیری می کنند. ۱Kgf=9.8N. نیرو در موتورهای احتراق داخلی دیزلی، انرژی آزاد شده حاصل از سوختن گازوئیل می باشد.
توان (POWER) : توان ، مقدار کار انجام شده در واحد زمان است. پس از نظر ما موتور یا ماشینی قوی تر یا توان بیشتری دارد که کار بیشتری در واحد زمان کمتر انجام دهد. توان = کار انجام شده تقسیم بر زمان کار
POWER = Work / Time
واحدهای اندازه گیری توان عبارتند از اسب بخار (HP) ، وات (Watt) و کیلو وات (kw) .
شکل زیر بیان ساده ای از واحد اسب بخار می باشد.
برای تبدیل واحدها ی توان به یکدیگر : ۱ hp = 0.736 kw و ۱ kw = 1.36 hp
پس اگر توان یک دیزل ولووپنتا مدل TAD1342 GE معادل ۴۶۶ اسب بخار باشد تبدیل توان بصورت ذیل می باشد.
۴۶۶ hp = (466 * 0.736 ) K w = 343 Kw
گشتاورگردشی (Torque):
گشتاور گردشی به معنای توان پیچشی است. مثلا یک پیچ را نمی توان با دست باز نمود ولی با استفاده از اچار به راحتی باز می شود ویا یک بار سنگین را نمی توان جابجا نمود ولی با استفاده از یک دیلم می توان انرا به راحتی جابجا نمود. ( گشتاور = نیرو وارده * فاصله نیرو تا محور) در موتور دیزل نیز با افزایش نیروی وارده بر سر پیستون (فشار احتراق ) و یا فاصله مرکز لنگ و محور اصلی میل لنگ دیزل، گشتاور موتور افزایش می یابد. سازندگان موتور نمودارهای مربوط به مقدار توان و گشتاور در دورهای مختلف را رسم می کنند. که با افزایش دور موتور مقدار توان و گشتاور افزایش یافته تا به نقطه حد اکثری می رسد ولی پس از ان با ادامه افزایش دورموتور بعلت کاهش راندمان حجمی (عدم رسیدن هوای کافی به موتور) توان و گشتاور موتورکاهش می یابند.
سیستم های اندازه گیری در کشورهای مختلف متفاوت میباشد که مهمترین آنها عبارتند از:
سیستم بین المللی (SI) : توان بر حسب کیلووات (KW) و گشتاوربرحسب نیوتن متر (N.m) سنجیده می شود.
استاندارد آلمان (DIN) : توان بر حسب PS که تقریبا معادل یک اسب بخار میباشد و گشتاور برحسب (Kgf/m) سنجیده می شود.
سیستم انجمن مهندسین خوردرو(SAE) : توان بر حسب اسب بخار و گشتاور برحسب پوند –فوت (۱b/ft) سنجیده می شود.