کلید محافظ موتور
کلید حفاظت موتور MPCB یک وسیله الکترومکانیکی ساده است که در تابلو‌های فرمان موتوری برای محافظت از موتور در برابر جریان اتصال کوتاه و اضافه بار مورد استفاده قرار می‌گیرد به این صورت که وقتی جریان عبوری بیشتر از مقدار تنظیم شده شود، رله حرارتى عمل کرده و مدار را قطع مى کند. رله مغناطیسى کلید از یک هسته آهنى ثابت و یک هسته متحرک و یک بوبین تشکیل شده است؛ هنگامی که جریان از حد تنظیم شده بالاتر رود و یا در مدار اتصال کوتاه به وجود آید، بوبین تحریک شده وهسته ى متحرک را به سمت پایین مى کشد و باعث قطع کنتاکت هاى متصل به هسته ى متحرک مى شود؛ در نتیجه رله در سریع‌ترین زمان ممکن مدار را قطع مى کند. به این ترتیب کلید محافظ موتور مى تواند جایگزین فیوز و بى متال در مدارهاى صنعتى شود. این کلید دارای بازه‌ی بسیار گسترده‌ای می‌باشد، ولی از آنجایی که رنج‌های بالاتر از ۱۲۵ آمپر برای این کلید تولید نمی‌شود برای جریان‌های بالاتر می‌توان از کلید کمپکت الکترونیکی و موتوری MPCB استفاده کرد. معمولاً این ابزار‌ها مجهز به قابلیت تأخیر حرارتی به منظور خنک نگه داشتن موتور هستند و زمانی که شرایط مدار برای اتصال مطلوب باشد به صورت خودکار موتور را به چرخه کار برمی گردانند.
نحوه عملکرد کلید‌های حفاظت موتور
اضافه بار
برای محفاظت موتوردر برابر اضافه بار یک کنتاکت انقباضی/انبساطی در صورت وجود جریان شدید وظیفه جدا کردن موتور الکتریکی را از مدار دارد. این حفاظت دارای پاسخ تاخیری است و اجازه عبور جریان راه انداری موتور را برای مدت زمان معین فراهم می‌کند.
اتصال کوتاه
در کلید‌های حفاظت موتور، به محض شناسایی یک خطا از جمله اتصالات کوتاه، جریان مدار فورا قطع می‌شود.
حفاظت فاز
کلید‌های محافظ موتور در برابر افت فاز یا عدم تعادل مورد استفاده قرار می‌گیرند. موتور ۳ فاز تنها در شرایط تعادل ولتاژی ورودی میتواند به خوبی عمل کند. عدم تعادل بیش از ۲ ٪ در ولتاژ فاز باعث کاهش راندمان و عمر موتور می‌شود، قطع ناگهانی یکی از فاز‌ها باعث آسیب بیشتر به موتور می‌شود. MPCB دائما در حال اندازه گیری تغییرات ولتاژ فاز است و در صورت افت یا عدم تعادل، موتور را از مدار خارج می‌کند. MPCB دارای یک مکانیزم قطع دستی می‌باشند، که امکان دستی برای تعمیر و نگهداری موتور‌های الکتریکی را فراهم می‌کند.
از رله محافظ برای محافظت در برابر موارد زیر می‌توان استفاده کرد:
اضافه بار
اتصال کوتاه
دو فاز شدن
کاهش ولتاژ
عدم تعادل ولتاژ فاز در موتور‌های سه فاز
مزایای استفاده از کلید محافظ موتور
- عدم نیاز به قطعات جانی بیشتر
- ظرفیت قطع جریان بالا
- امکان ایجاد هماهنگی با سایر تجهیزات حفاظتی
- کاهش چشمگیر در حجم سیم کشی
امکان قطع و وصل زیربار و قابلیت تنظیم دقیق سطح جریان را برای محافظت از موتور فراهم می کند.
نمونه استفاده از کلید حرارتی موتور‌های الکتریکی در ساختمان‌های تجاری و صنعتی:
- سیستم تهویه هوا، چیلر، کمپرسور، پمپ حرارتی و برج‌های خنک کننده
- فن‌های استخراج و تزریق و همچنین واحد‌های انتقال هوا
- سیستم‌های پمپاژ آب
- آسانسور و سایر دستگاه‌های بالابر
- تسمه نقاله صنعتی و سایر ماشین آلات مورد استفاده در فرآیند‌های تولید
انتخاب کلید محافظ موتوری
برای انتخاب اندازه کلید محافظ باید مقدار ولتاژ نامی و جریان نامی پلاک خود موتور مشخص شود. مقدار ولتاژ MPCB باید با ولتاژ نامی موتور مطابقت داشته باشد. به طور معمول، از کلید‌های حفاظت موتور در طیف گسترده‌ای از مقادیر ولتاژ مانند ۲۳۰ ولت، ۳۸۰ ولت، ۴۱۵ ولت، ۴۴۰ ولت، ۵۰۰ ولت و ۶۶۰ ولت جریان متناوب (AC) تولید می‌شوند.
برای تعیین سطح جریان کلید حرارتی حتما باید جریان روی پلاک موتور الکتریکی مشخص شود، شایان ذکر است که جریان کاری موتورممکن است پایین‌تر از جریان درج شده روی پلاک موتور باشد. با این وجود، حتما باید سطح جریان MPCB مطابق با مقدار جریان پلاک موتور انتخاب شود تا کلید توانایی تحمل جریان راه اندازی موتور را داشته باشد.
منبع: برق نیوز
