شبکه هوایی چیست؟
خط انتقال هوایی نوعی از خط انتقال است که در آن از دکلها و تیرها برای نگه داشتن کابلها بالای سطح زمین استفاده میشود. از آنجایی که در این گونه خطوط از هوابه عنوان عایق کابلها استفاده میشود این روش انتقال یکی از کم هزینهترین و رایجترین روشهای انتقال است.
دکلها و تیرهایی که برای نگهداشتن کابلها استفاده میشود میتوانند از جنس چوب، فولاد، بتون، آلومینیوم و در برخی موارد پلاستیک مسلح باشند. به طور کلی کابلها مورد استفاده در خطوط هوایی از جنس آلومینیوم هستند (که البته با نواری از فولاد در داخل مسلح شده اند). از کابلهای مسی در برخی خطوط انتقال ولتاژ متوسط وولتاژ پایین و محل اتصال به مصرف کننده استفاده میشود.
اختراع مقرههای جداکننده نقش مهمی در امکان افزایش ولتاژ انتقال در خطوط هوایی داشت. در سالهای پایانی قرن ۱۹ میلادی بیشینه ولتاژ قابل انتقال با مقرههای سوزنی به ۶۹ کیلوولت میرسید، اما امروزه امکان انتقال انرژی الکتریکی در ولتاژهای بالاتر از ۷۶۵ کیلوولت و حتی ولتاژهای بالاتر وجود دارد.
خطوط انتقال هوایی معمولاً با توجه به سطح ولتاژشان به این صورت طبقه بندی میشوند:
ولتاژ پایین: ولتاژهای پایینتر از ۱۰۰۰ ولت. مورد استفاده در اتصالات و ارتباطات به مصرف کنندههای خانگی و تجاری کوچک.
ولتاژ متوسط (توزیع): ولتاژهای بین ۱ تا ۳۳ کیلو ولت. مورد استفاده برای انتقال در مناطق شهری یا روستایی.
ولتاژ بالا (انتقال میانی): ولتاژهای بین ۳۳ تا ۲۳۰ کیلوولت. مورد استفاده برای خطوط انتقال میانی.
ولتاژ خیلی بالا (انتقال): ولتاژهای بین ۲۳۰ تا ۸۰۰ کیلوولت. مورد استفاده برای خطوط انتقال طولانی.
ساختار
ساختار یک خط هوایی میتواند با توجه به نوع خط شکلهای بسیار متفاوتی به خود بگیرد. این ساختار میتوان به سادگی یک سری از تیرهای چوبی باشد که دارای یک یا چند میله صلیبی برای نگه داشتن کابلها باشد. در ولتاژهای بالا نگه دارنده کابلهای معمولاً یک دکل فلزی است که از شبکه منظمی از قطعات کوچکتر ساخته شده است. در مناطق دور افتاده و خاصی که امکان حمل دکلها از زمین وجود ندارد از تیرهای آلمینیومی استفاده میشود و آنها را با بالگرد به محل منتقل میکنند.
استفاده از هر روش با توجه به خصوصیات محیط و خط و همچنین وزن کابلها انجام میگیرد. در یک پروژه بزرگ انتقال ممکن است از انواع مختلفی از تیرها و دکلها استفاده شود. در محلهای تغییر زاویه خط و محلهای انتهای خط باید از روشهای مختلفی برای نگه داشتن تیرها و دکلها استفاده شود و در این محلها از تیرهای کاملا متفاوتی استفاده میشود. در محلهای گذرگاه خط از یک جاده یا رودخانه مهم هم باید از دکلهای خاصی استفاده کرد.
پی ریزی دکلها انتقال میتواند بسیار پر هزینه باشد، به ویژه اگر زمین مانند زمینهای مرطوب برای نگه داشتن دکل ضعیف باشد. در برخی موارد پی دکلها با استفاده از سیمهای فولادی به دقت در پی محکم میشود.