انواع ترانسفورماتورهای مورد استفاده در شبکه برقرسانی کشور
در این مقاله با انواع ترانسفورماتورهای مورد استفاده در شبکه برقرسانی با گروههای برداری معمول و سطح ولتاژهای ایران آشنا می شوید.
انواع ترانسفورماتورهای مورد استفاده در شبکه برقرسانی کشور
۱- ترانسفورماتور یونیت: ترانس کاهنده که برای تغذیه داخلی نیروگاه و تحریک ژنراتور مورد استفاده قرار میگیرد.
۲- ترانسفورماتور استیشن: ترانس کاهنده که اولیه آن به شبکه انتقال متصل بوده و در زمان راه اندازی نیروگاه و همچنین برای تغذیه داخلی در زمان خاموشی ژنراتور استفاده میشود.
۳-ترانسفورماتور اصلی نیروگاهی (GSU): تنها ترانس افزاینده شبکه برقرسانی که وظیفه افزایش ولتاژ خروجی ژنراتور به ولتاژ شبکه انتقال (۲۳۰ و ۴۰۰ کیلوولت) یا بعضا فوق توزیع (۱۳۲ یا ۶۳ کیلوولت) را برعهده دارد. در عین حال این ترانسفورماتور مهمترین و گرانترین ترانس شبکه برقرسانی میباشد.
تعداد این ترانسفورماتورها در ایران در ابتدای سال گذشته ۵۵۱ دستگاه بوده است.
توجه – ترانسفورماتورهای افزاینده نیروگاههای تولید پراکنده و انرژیهای نو نیز در زمره ترانسهای اصلی نیروگاهی محسوب شده لیکن از لحاظ طراحی و مشخصات فنی تفاوت زیادی با ترانسفورماتورهای توزیع ندارند. (به استثناء ترانسهای نیروگاههای بادی)
۴- ترانسفورماتور انتقال: ترانس کاهنده که سطح ولتاژ ۴۰۰kv یا ۲۳۰kv را به ولتاژهای پائینتر تغییر داده و بعضا بصورت اتوترانسفورماتور میباشد.
در ابتدای سال ۱۳۹۸ در شبکه برقرسانی کشور ما ۲۵۶ ترانسفورماتور ۴۰۰ کیلوولت و ۷۱۰ ترانسفورماتور ۲۳۰ کیلوولت مورد بهره برداری قرار گرفته اند.
۵ و ۶- ترانسفورماتور فوق توزیع: ترانس کاهنده که ولتاژ فوق توزیع (۶۳ و ۱۳۲ کیلوولت) را به ولتاژهای توزیع (در ایران: ۱۱، ۲۰ و ۳۳ کیلوولت) تبدیل میکند.
– در ابتدای سال ۹۸، تعداد ترانسفورماتورهای ۱۳۲ کیلوولت در شبکه برقرسانی ایران ۱۰۸۴ دستگاه و تعداد ترانسهای ۶۳ کیلوولت ۲۷۱۵ دستگاه بوده است.
۷- ترانسفورماتور زمین: وظیفه اصلی ترانسفورماتور زمین ایجاد نقطه نوترال برای سمت با اتصال مثلث- ترانسفورماتورهای اصلی میباشد.
۸- ترانسفورماتور زمین/کمکی (کمپکت): فازهای این ترانسفورماتورها بصورت زیگزاگ متصل شده و علاوه بر ایفای نقش ترانس زمین دارای سیم پیچ کمکی برای تغذیه داخلی پست نیز میباشد.
۹- ترانسفورماتور توزیع هوائی و زمینی: این ترانسفورماتورهای کاهنده بیشترین مصرف را در شبکه برقرسانی داشته و ولتاژ شبکه توزیع را تا میزان ۴۰۰ ولت در حالت بی باری و ۳۸۰ ولت در حالت تحت بار، کاهش میدهند.
– در ابتدای سال ۱۳۹۸ تعداد ۷۱۲۹۴۸ دستگاه ترانسفورماتور توزیع در شبکه برقرسانی مورد بهره برداری قرار گرفته اند که ۹۴ درصد آنها هوائی و ۶ درصد آنها زمینی بوده اند. بیشترین تعداد ترانسفورماتور در نواحی استان تهران (خارج از شهر تهران) نصب شده اند (تقریبا ۵۰ هزار دستگاه که بیش از ۳۰ درصد آنها فرسوده هستند)
– نمودار فوق مربوط به ترانسفورماتورهای مورد استفاده در شبکه برقرسانی بوده و شامل ترانسفورماتورهای ویژه صنایع که سطوح ولتاژی متفاوتی با شبکه دارند نمیشود.
منبع: فصلنامه ترانسفورماتور