آموزش نقشه روشنایی برق منزل مسکونی
همانطور که مشاهده میکنید نقشه یک واحد مسکونی ست که دو اتاق خواب، یک پذیرایی، و یک آشپزخانه دارد.
در تصویر بالا مسیر لولههای برگشتی، با خطوط صورتی رنگ و مسیر لولههای ارتباطی با خطوط آبی رنگ ترسیم شده است. به این خاطر از رنگهای مختلف استفاده کرده ایم تا خواندن نقشه راحتتر باشد و اِلا در نقشههای واقعی برای مسیر همه لولهها از یک رنگ استفاده شده و شما به عنوان یک تکنسین برق خودتان باید تشخیص بدهید که کدام لولهها ارتباطی و کدامشان برگشتی ست.
علائم اختصاری در نقشه روشنایی برق ساختمان:
قبل از خواندن این نقشه شما باید این علائم اختصاری را بلد باشید.
علائم اختصاری برق ساختمان
از اتاق خواب شماره یک شروع میکنیم. همان طور که مشاهده میکنید در این اتاق خواب یک مهتابی روی دیوار و یک چراغ در مرکز اتاق قرار گرفته است. برای چراغ از کلید دوپل و برای مهتابی از کلید یک پل استفاده شده است.
برای اتاق خواب شماره دو هم دقیقاً همین اتفاق افتاده است.
در حمام یک چراغ دیواری، پشت به پشت کلید یک پل نصب شده است.
در داخل پذیرایی دو عدد مهتابی دیواری و یک چراغ در مرکز اتاق قرار گرفته که مهتابیها با یک کلید دوپل و چراغ مرکزی هم که یک لوستر است با یک کلید دوپل دیگر خاموش و روشن میشود.
در مرکز تراس یک چراغ سقفی نصب شده و برای کنترل آن یک کلید یک پل در داخل پذیرایی قرار گرفته است.
در بالای اُپن آشپزخانه سه عدد هالوژن قرار گرفته که با یک کلید دوپل کنترل میشوند؛ و یک چراغ هم در مرکز آشپزخانه نصب شده است که آن هم با یک کلید دوپل خاموش و روشن میشود.
برای توالت یک فن و یک چراغ دیواری نصب شده است. همان طور که مشاهده میکنید این چراغ دیواری دقیقاً بالای روشویی قرار گرفته است تا سایه شخصی که خودش را در آینه مشاهده میکند، داخل آینه نیفتد.
حالا برویم سراغ سرخط ها.
همان طور که نقشه روشنایی برق ساختمان این واحد مسکونی مشاهده کردید، کلیدهای برق اتاق خواب شماره یک و اتاق خواب شماره دو و حمام از طریق یک خط آبی رنگ (منظور همان لولههای ارتباطی ست) به یکدیگر وصل شده اند. در این حالت اصطلاحاً میگوییم که سرخط روشنایی هر سه اینها مشترک است.
از هر سرخط یک فاز و یک نول جدا به جعبه فیوز میرود و در ابتدای سرخط روشناییها یک فیوز ۱۰ آمپر نصب میشود؛ و با توجه به نقشه بالا، سرخط دوم مربوط به کلیدهای پذیرایی، کلیدهای آشپزخانه، کلید سرویس بهداشتی و کلید تراس است. از ابتدای این سرخط نیز یک رشته سیم فاز و نول به جعبه فیوز میرود.
سرخطها در نقشه روشنایی برق ساختمان بر چه معیاری انتخاب میشوند؟
در انتخاب سرخطها ما باید چند نکته را مد نظر قرار دهیم.
اول اینکه انتخاب سرخط باید به گونهای باشد که کمترین مقدار لوله و سیم برق مصرف شود. مثلاً در نقشه بالا این امکان وجود دارد که سرخط حمام را از سرخط اتاق خوابها جدا کنیم، ولی از آنجایی که کلید برق آن بسیار نزدیک به کلید برق اتاق خواب است، ما کلید حمام را روی سرخط اتاق خوابها قرار داده ایم، در این صورت به مقدار زیادی در مصرف سیم برق صرفه جویی شده است. در غیر اینصورت باید یک لوله و سیم جدا از کلید حمام تا جعبه فیوز قرار میگرفت.
نکته دوم این جمله از مبحث ۱۳ مقررات اجرایی برق ساختمان است که میگوید” در یک اتاق با فضای مشخص، تمام کلیدهای روشنایی بایستی از یک سرخط تغذیه شوند“. به این خاطر که وقتی شخصی فیوز مربوط به یک اتاق را قطع میکند با تصویر اینکه همه کلیدهای آن اتاق برق ندارند، دچار برقگرفتگی نشود. در نقشه بالا این نکته در برق تراس رعایت شده است. یعنی شما نباید برای کلید تراس یک سرخط جدا تعریف کنید. زیرا این کلید در داخل فضای پذیرایی قرار گرفته و باید با کلیدهای پذیرایی روی یک سرخط باشد.
نکته سوم جملهی دیگری از مبحث ۱۳ ساختمان است که میگوید، “هر سرخط حداکثر میتواند ۱۲ نقطه روشنایی را تغذیه کند“؛ که در نقشه بالا کاملا این نکته رعایت شده است بطوری که سرخط شماره ۱ تنها ۵ نقطه روشنایی و سرخط شماره ۲ تنها ۱۰ نقطه روشنایی را تغذیه میکند.
سوال: اینکه هواکش سرویس بهداشتی از سرخط روشنایی تغذیه میکند، از نظر مقررات اجرایی اشکالی ندارد؟
خیر، مشکلی ندارد. شما مجاز هستید که یک موتور (فن، پنکه) با حداکثر توان ۱۰۰ وات را از یک سرخط روشنایی تغذیه کنید.
توجه: کلیدهای برق تمام اتاقها در داخل همان اتاق باید قرار گیرد. بجز حمام، سرویس بهداشتی و تراس که کلید آن در سمت بیرون نصب میشود.
نکته: جعبه فیوز در قسمت درب ورودی واحد نصب شده است تا به راحتی قابل دسترسی باشد.
منبع: سایت آموزش برق