آخرین اخبار

نیاز به موتورهائی با دور متغیر همواره یکی از نیاز‌های مهم صنعتی بوده است که بشر در طول سالیان متمادی در تلاش جهت حل آن بوده است که از موتور‌های جریان مستقیم قدیمی گرفته تا انواع درایو‌های صعتی. ابتدایی و پیشرفته‌ترین روش‌ها هستند که در میان این دو مطالعه در مورد برخی تکنیک‌های خاص مانند تکنیک شراگ-ریشتر نیز خالی از لطف نیست.

موتور شراگ ریشتر

این موتور در واقع یک موتور القایی سه فاز با رتورسیم بندی شده است که مانند یک مبدل فرکانسی در درون خود عمل می‌نماید و با ایجاد سرعت میدان دوار متفیر حاصل از مجموع دو پارامتر “امگای شبکه+تفاضل میدان دوار رتور و استاتور” سرعت متغیر رتور را در دامنه و سیعی رقم می‌زند.
موتور سه فاز شراگ ریشتر (Schrage Motors):این موتور مشابه یک موتور سه فاز رتور سیم پیچی شده است که تغییراتی به این شرح در آن داده شده است:

۱) رتور این موتور دارای یک سیم بندی سه فاز است که به واسطه سه حلقه لغزان (اسلیپ رینگ) به ولتاژ سه فاز شبکه متصل می‌شود که در ساختمان این موتور به آن “سیم بندی اولیه” اطلاق میشود.

۲) روی رتور علاوه بر سیم پیچ اولیه یک سیم پیچ DC (مانند آرمیچر ماشین DC) نیز می‌باشد که در انتهای رتور مانند یک آرمیچر DC به یک کلکتور متصل شده است که به آن “سیمب ندی کموتاتور” می‌گویند. لازم به ذکر است که سیم بندی کموتاتور می‌تواند به تمام انواع سیمب ندی اعم از حلقوی، موجی و … بسته شود.

۳) بر روی استاتور این موتور سه سیم پیچی AC نصب شده که به آن “سیم بندی ثانویه” گفته شده و سر‌های ابتدا و انتهای هر سیم پیچی به وسیله ذغال روی کلکتور قرار گرفته اند. گفتنی است زاویه قرارگیری ذغال‌های ابتدا و انتهای هر کلاف قابل تنظیم بوده که مقدار آن بر روی شکل با “گاما” مشخص شده است ونیز زاویه بین سه ذغال ابتدائی ۱۲۰ درجه و زاویه بین سه ذغال انتهائی نیز ۱۲۰ درجه ثابت می‌باشد.

نکته: طبق مطالب فوق الذکر در موتور شراگ ریشتر در روی رتور دو سیم بندی قرار دارد یک سیم بندی DC و یک سیم بندی سه فاز AC.
در موتور شراگ ریشتر یک موتور کمکی به نام پیلوت موتور وجود دارد که وظیفه آن تنظیم همزمان زاویه زغال هاست. ساختمان موتور شراگ ریشتر طوری است که زغال‌ها می‌توانند زاویه منفی نیز داشته باشند. چنانچه زاویه بین دو زغال مربوط به یکی از سیم بندی‌های استاتور Y. باشد داریم:

۱) اگر Y>۰ باشد لغزش بزرگتر از صفر شده و موتور به صورت آسنکرون کار می‌کند و اصطلاحا به این حالت کاری حالت زیر سنکرون گویند.

۲) اگر Y=۰ لغزش صفر می‌شود یعنی موتور در سرعت سنکرون کار می‌کند و اصطلاحا به این حالت کاری حالت سنکرون گویند.

۳) اگر Y کوچکتر از صفر باشد لغزش منفی می‌شود لذا سرعت رتور بیشتر از سرعت میدان دوار استاتور می‌شود و اصطلاحا به این حالت کاری فوق سنکرون می‌گویند.

کاربرد موتور شراگ ریشتر:

ویژگی برجسته موتور شراگ ریشتر گستردگی محدوده کنترل سرعت آن است که حدود ۰٫۴ تا ۱٫۶ سرعت سنکرون است یعنی کنترل سرعت در محدوده سرعت سنکرون انجام می‌گیرد. مثلا برای موتور شراگ ریشتر دو قطبی در شبکه برق ایران بین ۱۲۰۰ تا ۴۸۰۰ دور در دقیقه است.

یکی دیگر از ویژگی قابل توجه این موتور دامنه وسیع کنترل دور آن است که می‌تواند بین۴۰ تا ۱۶۰ درصد سرعت میدان دوار شبکه باشد.

بیشتر کاربرد موتور شراگ ریشتر در دستگاه‌های چاپ و پرس ضربه‌ای است.

معایب موتور شراگ ریشتر:

– مشکل موتور شراگ ریشتر مانند ماشین‌های DC مشکل کموتاسیون و جرقه زیر جاروبک‌ها است لذا سقف قدرت این موتور ۸۰ KW تا ۱۰۰ KW است.

– نیاز ممتد به سرویس و نگهداری
منبع: برق نیوز