انتشار کتاب مدل های کاربردی تجزیه و تحلیل حوادث محیط کار
حوادث محیط کار، رخدادهای غیرمنتظره یا اتفاقاتی هستند که منجر به نتایج ناخواسته یا نامطلوب میشوند. نتایج ناخواسته میتواند شامل آسیب یا زیان به پرسنل، اموال، تولید و یا تقریبا هر چیزی است که دارای ارزش ذاتی است. در این کتاب کاربرد برخی مدلهای تجزیه و تحلیل حوادث در حوادث شرکتهای برق مورد بررسی قرار گرفته است.
حوادث به ندرت تنها از یک علت ناشی میشوند با این حال به طور سنتی خطای کارگران اغلب به عنوان علت اصلی وقوع حادثه قلمداد میشود و تمرکز بررسیها بر روی اقداماتی که کارگران مصدوم برای پیشگیری از وقوع آن باید انجام میدادند قرار میگیرد، اما در این بررسیها مشخص نمیشود مصدومین تحت چه عوامل و پیش زمینههایی به اعمال نا ایمنی مبادرت میورزند که نتیجه آنها به حوادث منجر میگردد. تمرکز جدی بر تعیین مقصر از دیگر مشخصههای رویکردهای سنتی بررسی حادثه قلمداد میگردد. این رویکرد به طور کلی فقط به جنبههای کاری و خصوصیات کارگر شامل ذهنیت، دانش و اطلاعات موجود در آن زمان کارگر اشاره دارد و در واقع یک میانبر غیرقابل قبول به علل مستقیم و نه علل ریشهای وقوع حوادث محسوب میشود.
درک معاصر از علل وقوع حادثه
با افزایش علوم مستقیم و میان رشتهای و قابلیتهای نرم افزاری و همچنین یادگیری از نتایج بررسی حوادث بزرگ، نگرشها از انجام بررسیهای سطحی، جامد، تک بعدی و خطی به بررسیهای چندبعدی و ریشهای و با استفاده از خرد جمعی در مورد حوادث تبدیل شده است. برخی از مفاهیم استخراج شده از رویکردهای نوین تجزیه و تحلیل حوادث میتوانند به شرح زیر خلاصه شوند:
در سیستمهای پیچیده، خطاهای انسانی به طور مطلق از فرد به وجود نمیآیند، بلکه یک محصول از علل دوگانه یا چندگانه یا نشانهای از شرایط مهیا کنندهای است که در پیچیدگی فرهنگ سازمانی و فرایندهای تصمیم گیری استراتژیک ساخته شده است.
یک یافته مهم و بنیادین این است که درک شود در صورت بی توجهی به عوامل سازمانی، فرهنگی یا فنی و رها سازی آنها باید در انتظار تشکیل حلقههای زنجیره حوادث در زمان حال یا آینده بسر برد.
بررسیهای پیشگیرانهای با هدف ایمنی باید به صورت نظاممند در فرآیندهای اساسی سازمانی مانند طراحی، ساخت، اجرا، تغییر، گزینش جابجائی افراد در مشاغل، آموزش، نظارت و مدیریت انجام شود تا به وسیله آنها حفرههای خطرات بالقوه پنهانی که میتوانند موجودیت سرمایه انسانی و مادی آنها را تهدید مینماید مورد شناسائی قرار گیرد.
حوادث به دلیل عدم شناسائی یا شناخت ناکافی از عوامل اصلی ریسک (ریسک فاکتورها) محیط کار و عدم تعیین و اعمال کنترلهای متناسب با مختصات ریسک رخ میدهند بنابر این باید از زاویه تجزیه و تحلیل حوادث این عوامل شناسائی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند.
شکاف (gap) بین کاربرنامه ریزی شده استاندارد و کار انجام شده واقعی توسط کارگران باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد و نتیجه در چرخه بهبود سازمانی بکار گرفته شود.
کتاب حاضر با هدف تبیین اهمیت نگرش سیستماتیک به فرایند تجزیه و تحلیل حوادث، به معرفی و ساده سازی تعدادی از مدلهای پرکاربرد پرداخته است و سپس با توجه به وجود خلاء بررسی حوادث بر اساس مدلهای تحلیل ریشهای در شرکتهای برق، در ضمیمه کتاب تعدادی از حوادث این شرکتها با استفاده از مدلهای منطبق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. این کتاب در ۳۱۴ صفحه تدوین و شامل فصول زیر میباشد:
فصل اول: مقدمه – ریزش سازمانی در اثر وقوع حوادث
فصل دوم: کلیات و تعاریف
فصل سوم: هزینههای حوادث و روشهای محاسبه آنها
فصل چهارم: اصول و معیارهای تجزیه و تحلیل حوادث
فصل پنجم: برخی شاخصهای کاربردی اندازهگیری حوادث
فصل ششم: کلیات آشنائی با روشهای تجزیه و تحلیل حوادث
فصل هفتم: معرفی برخی مدلهای پرکاربرد تجزیه و تحلیل حوادث
بخش دوم: کاربرد برخی مدلهای تجزیه و تحلیل حوادث در حوادث شرکتهای برق
منبع: برق نیوز