آخرین اخبار

کسب و کار مدل‌های زیادی دارد که باید بر اساس بیزنسی که دارید این مدل‌ها را یاد بگیرید. آشنایی با مدل ‌های مختلف بیزنس می‌تواند نقش مهمی در موفقیت شما و شرکت‌تان داشته باشد. اصطلاح مدل‌ های کسب و کار قدمت زیادی ندارد و در اواخر قرن ۲۰ام وارد مباحث شد. البته اصطلاح طرح کسب و کار را با مدل کسب و کار اشتباه نگیرید چرا که این ۲ موضوع کاملا جدا از هم هستند. ­طرح کسب و کار به طور کلی متفاوت از مدل کسب و کار است و در یک مقاله جداگانه به آن پرداخته می‌شود. داشتن مدل کسب و کار مشخص کمک می‌کند تا هر شخصی که بوم کسب و کار شما را می‌بیند، متوجه جزییات کسب و کار شما بشود.

مدل کسب و کار چیست؟
شاید برای شما هم سوال شده باشد که مدل کسب و کار چیست؟!

مدل کسب و کار در حقیقت همان روش شما برای پول درآوردن است. شما اگر بتوانید روش‌ پول درآوردن‌تان را به صورت مشخص و منظم تدوین کنید توانسته‌اید مدل کسب و کار برندتان را مشخص کنید. برای مثال شرکت آمازون را فرض کنید؛ آمازون یک فروشگاه اینترنتی است که به کمک فروش کالاهای‌اش کسب درآمد می‌کند، یا مثلا اسنپ از طریق کمیسیون دریافتی از راننده‌ها کسب درآمد می‌کند. مدل‌های زیادی برای کسب درآمد وجود دارد که شما متناسب با کسب و کارتان باید بهترین آن را انتخاب کنید. در این مسیر پاسخ به سوالات زیر می‌تواند مسیر مدل کسب و کار شما را مشخص کند.

۱ـ ارزش‌های خلق شده شما برای مشتری چیست؟

۲ـ فرآیند جذب مشتریان به چه صورت است؟

۳ـ حاشیه سود شما چقدر است؟

۴ـ مخاطب و بازار هدف شما چه ویژگی‌هایی دارد؟

۵ـ توزیع محصولات و خدمات شما چگونه است؟

در حقیقت پاسخ به این چند سوال کمک می‌کند تا مدل کسب و کار شما به شیوه بهتری مشخص شود. قبل از طراحی مدل کسب و کارتان بهتر است سعی کنید مدل‌ های کسب و کار را به خوبی بشناسید و تمام آن‌ها را با کسب و کار خودتان مقایسه کنید. معمولا ماهیت اصلی کسب و کارها در ۳ بخش مشخص می‌شوند. این ۳ بخش را در ادامه آورده‌ایم و توضیحات مختصری بابت هر کدام ارائه داده‌ایم.

۱ـ هر چیزی که باعث تولید ارزش می‌شود مانند طرح‌ اولیه، مواد اولیه و…

۲ـ هر چیزی که به فروش بیش‌تر کمک می‌کند مانند بازاریابی، توزیع خدمات و…

۳ـ هر چیزی که به پرداخت مشتری ختم می‌شود مانند استراتژی قیمت گذاری و…

مدل کسب و کار در فضاهای آنلاین
مدل کسب و کار در فضای آنلاین و در فضای سنتی کمی متفاوت است اما این موضوع به این معنا نیست که مدل‌های کسب و کار در فضای آنلاین و سنتی هیچ گونه هم‌پوشانی ندارند، بلکه به این معنا است که هر کدام از این فضاهای مدل‌های خاص خود را دارند. این روزها کسب و کارهای اینترنتی و کسب و کارهای خانگی زیادی به وجود آمده‌اند که هر کدام‌شان نیازمند یک مدل کسب و کار درست و اصولی هستند تا بهترین نتیجه را بگیرند. معمولا کسب و کار نیازمند بررسی‌های زیادی است و بهتر است از بوم ناب کمک بگیرید. بوم ناب یک نقشه کلی برای قسمت‌های مختلف کسب و کار است. برای مثال شما می‌توانید مشخص کنید که مشتریان شما چه کسانی هستند، در ازای چه خدمتی به شما پول پرداخت می‌کنند و به طور کلی مشخص می‌کنید که کسب و کار شما چه مشکلی را از مشتری برطرف می‌کند.

تفاوت بین مدل و طرح کسب و کار چیست؟
تفاوت بین مدل کسب و کار و طرح کسب و کار چیست؟
شاید شما هم به دفعات زیادی این دو اصطلاح را شنیده باشید. مدل کسب و کار و طرح کسب و کار ۲ مفهوم کاملا جدا از هم هستند که نباید آن‌ها را با هم اشتباه بگیرید. در مدل کسب و کار شما به دنبال پیدا کردن کانال‌های کسب درآمدتان هستید اما در طرح کسب و کار شما یم پرونده کامل از همه فعالیت‌هایی که می‌خواهید انجام دهید تنظیم می‌کنید. همچنین دقت داشته باشید که طرح کسب و کار یک برنامه بلند مدت است اما مدل کسب و کار بیش‌تر برنامه‌های کوتاه مدت سازمان را مشخص می‌کند.

مدل‌های تبلیغاتی مختلف
همان طور که در قسمت‌های قبل هم گفته شد مدل ‌های تبلیغاتی زیادی وجود دارند که هر کدام‌شان برای کسب و کار خاصی به کار گرفته می‌شوند. شما به عنوان کسی که می‌خواهید مدل کسب و کار مناسب برای شرکت‌تان پیدا کنید باید با مدل‌های مختلف کسب و کار آشنایی داشته باشید. آشنایی داشتن با مدل‌های کسب و کار می‌تواند دید بازتری به شما ارائه کند.

۱ـ مدل تبلیغات
تبلیغات یکی از پراستفاده‌ترین مدل‌ های کسب و کار است. معمولا سایت‌های محتوایی بیش‌ترین استفاده را از مدل‌های تبلیغاتی دارند. اگر می‌خواهید مدل تبلیغات را برای کسب و کارتان انتخاب کنید باید دقت زیادی به وضعیت بازدید سایت و کسب و کارتان داشته باشید. کسانی که می‌خواهند به شما سفارش تبلیغ بدهند قطعا حساسیت زیادی روی این موضوع دارند و اگر شما بازدید روزانه مناسبی نداشته باشید بعید است که کسی به شما سفارش تبلیغ بدهد. در مدل کسب و کار تبلیغات شما محتوای خود را به صورت رایگان به مشتری و کاربر ارائه می‌دهید اما از طرفی تبلیغات برای مخاطب نمایش داده می‌شود. این تبلیغات فقط در صورتی حذف می‌شوند که کاربر حق عضویت ویژه‌ای به شما پرداخت کند.

مدل کاری وابسته یا Affiliate۲ـ مدل وابسته یا Affiliate
مدل بعدی کسب و کاری که قرار است آن را بررسی کنیم مدل وابسته است، در مدل وابسته یا همان Affiliate شما به یک فروشگاه یا شرکت کمک می‌کنید تا محصولات و خدمات بیش‌تری بفروشد. این مدل ابتدا در اروپا و آمریکا رواج پیدا کرد اما چند سالی است که کسب‌وکارهای ایرانی هم از این مدل استفاده می‌کنند. برای مثال شما می‌توانید به عنوان همکار فروش در دیجی کالا ثبت نام کنید و به ازای هر کالایی که می‌فروشید درصد مشخصی سود بگیرید.

۳ـ مدل واسطه گری
مدل‌های واسطه هم تا حد زیادی شبیه به مدل وابسته است. شما به می‌توانید خریداران را به فروشندگان وصل کنید و در ازای این کار مبلغ مشخصی دریافت کنید. میزان این مبلغی نیز تا حد زیادی بستگی به حوزه مورد نظر و حجم فروش دارد. مدل کسب و کار واسطه ‌گری در ایران هنوز جا نیفتاده است اما به هر حال یکی از مدل‌های جدید کسب و کار است که می‌توانید از طریق آن کسب درآمد کنید.

۴ـ مدل سفارشی سازی در مدل های کسب و کار
مدل سفارشی سازی نیز یکی دیگر از مدل ‌های کسب و کار است که در آن خدمات یا محصولات را برای هر مشتری سفارشی سازی می‌کنند و به همین علت هزینه بیش‌تری از مشتری دریافت می‌کنند. برای مثال اگر به وب سایت کسب‌وکارهای بزرگ مانند اپل سر بزنید می‌توانید برخی از محصولات را به صورت سفارشی دریافت کنید، مثلا می‌توانید یک پیغام یا یک ایموجی روی ایرپادتان داشته باشید. معمولا سفارشی کردن محصولات و خدمات هزینه زیادی برای شما دارد اما این خدمت بیش‌تر برای کسانی در نظر گرفته شده است که قیمت ارزش چندانی برای آن‌ها ندارند، به عبارت دیگر مدل سفارشی در کسب و کارها برای کاربران لوکس مشخص شده است.

مدل سفارشی سازی در کسب و کار
۵ـ مدل منبع یابی جمعی
مدل منبع یابی جمعی یا Crowdsourcung یکی دیگر از مدل ‌های کسب و کار است که در آن شما باید تعداد افراد زیادی را پیدا کنید تا برای سایت شما محتوا تولید کنند. برای مثال سایت ویرگول از این روش استفاده می‌کند و شما می‌توانید در این سایت به رایگان محتوا تولید کنید. البته برای این که بتوانید مشتریان را به این کار تشویق کنید باید توجیه خوبی داشته باشید. مثلا باید بتوانید کاربران را قانع کنید که در صورت نوشتن در این سایت مطالب شما بازدید زیادی دریافت می‌کند.

۶ـ مدل اعطای امتیار
مدل اعطای امتیاز یکی دیگر از مدل‌های پرکاربرد در کسب و کارها است. برای مثال رستوران‌های مک دونالد یا فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش در ایران یکی از بهترین نمونه‌های مدل اعطای امتیاز هستند. معمولا برندهای بزرگ امتیاز برندشان را به صورت اشتراکی می‌فروشند به این معنا که مثلا در یک ماه ۵ درصد از فروش کل را از شما دریافت می‌کنند.

۷ـ مدل فریمیوم
قطعا شما هم از کسب و کارهایی با مدل فریمیوم استفاده کرده‌اید. کسب و کارهایی که بخشی از محصول یا خدمات خود را به صورت رایگان در اختیار شما قرار می‌دهند و برای دسترسی به امکانات کامل از شما هزینه ماهیانه دریافت می‌کنند. اسپاتیفای، ترلو، لینک‌داین و… از نمونه‌های این مدل هستند. در ایران هم چنین استارت آپ‌هایی ساخته شده‌اند. این مدل نقش مهمی در جلب اعتماد مشتریان و وفادارسازی مشتریان دارد.

مدل فریمیوم در کسب و کار۸ـ مدل لیزینگ
مدل لیزینگ یکی از مدل‌های شبیه مدل تقسیم‌بندی است که در آن دسترسی دائمی به بخشی از یک محصول یا خدمت را می‌فروشید. البته لیزینگ شبیه اجاره کردن است اما تفاوت‌های اساسی با مدل اجاره تفاوت‌های اساسی دارد. لیزینگ معمولا برای محصولات گران قیمت استفاده می‌شود و زمانی خریدار از آن استفاده می‌کند که توانایی خرید محصول یا خدمت به صورت کامل را نداشته باشد.

۹ـ مدل ثبت نام
مدل ثبت نام یکی از پراستفاده‌ترین مدل ‌های کسب و کار است که امروز استفاده می‌شود. در این روش مخاطب به ازای خدماتی که پرداخت می‌کنید یک هزینه اولیه‌ای پرداخت می‌کنید و در ادامه مسیر می‌توانید تا سقف مشخصی خدمات دریافت کنید. البته این روش تا حدی شبیه مدل اشتراکی است ولی تفاوت‌هایی هم با روش اشتراکی دارد.

۱۰ـ مدل پرداخت به ازای مصرف
در این روش شما به اندازه مصرفی که دارید پول پرداخت می‌کنید. مثلا گوگل ادز را در نظر بگیرید. شما در استفاده از این خدمت درست به اندازه تعداد کلیک‌های ورودی که دریافت کرده‌اید پول پرداخت می‌کنید. این روش بسیار شفاف و به صرفه است ولی قبل از استفاده از این روش باید سعی کنید تحقیقات مناسبی برای بازگشت سرمایه داشته باشید.

جمع‌بندی
انتخاب مدل‌ مناسب کسب و کار حساسیت زیادی دارد چرا که انتخاب اشتباه این روش می‌تواند مشکلات زیادی برای کسب و کار شما به وجود بیاورد. برای این که بتوانید یکی از بهترین مدل های کسب و کار را برای شرکت‌تان انتخاب کنید باید اطلاع درستی از هر روش داشته باشید و آشنایی مختصری با کسب و کارهای مشابه داشته باشید. برای مثال اگر می‌خواهید یک سایت محتوایی راه‌اندازی کنید می‌توانید به سراغ سایت‌های مشابهی مانند چطور و متمم بروید و مدل‌های درآمدی آن‌ها را به صورت کامل بررسی کنید.

البته بعد از انجام این موارد بهتر است از مشاوران تخصصی دکتر ویز هم استفاده کنید، مشاوران تخصصی دکتر ویز به صورت تخصصی کسب و کار شما را بررسی می‌کنند و متناسب با آن بهترین مدل های کسب و کار را به شما پیشنهاد می‌دهند.